10 grudnia zostaliśmy zaproszeni do Archiwum Archidiecezjalnego na podsumowanie projektu pn. „Drugi etap konserwacji archiwaliów sądowych z Gniezna z okresu od końca XIV do XVI wieku”. Spotkanie wydało nam się ciekawym i wartym uwagi, więc poszliśmy całą postulancką wspólnotą, razem z Ojcem Magistrem.
Na rozpoczęcie wykładu zaprezentowano film ukazujący prace konserwatorskie nad jednym z dokumentów. Pani konserwator omawiała poszczególne etapy renowacji dokumentów.
Wśród dokumentów objętych projektem, około 95% stanowiły pisma sądowe. Wśród pozostałych znalazł się m. in. wykaz osób, którym udzielono święceń w Archidiecezji Gnieźnieńskiej. Historyk opowiadający o tej części projektu przybliżył nam zwyczaje średniowiecznego duchowieństwa. Dowiedzieliśmy się, że w średniowieczu można było przyjąć święcenia niższe (pozwalające na założenie rodziny) i wyższe (diakonatu, kapłańskie i biskupie). Co ciekawe, wyższe święcenia odbywały się 6 razy do roku w wyznaczone dni postne – tzw. ,,suche dni”. Dokumenty poddane konserwacji często nie zawierały daty, miejsca ani imienia biskupa udzielającego święceń. Jednak dzięki wymienionym osobom można było datować te dokumenty. Jeden z nich można datować na 1464. rok, co czyniłoby go drugim na świecie, a najstarszym w Polsce tego typu dokumentem.
Historycy twierdzą, że piśmiennictwo kościelne w Polsce rozwijało się dynamicznie. Świadczą o tym zachowane inkunabuły (pisma sprzed XVI wieku) i inne starodruki (pisma drukowane do XIX w.). Jednym z nich jest drukowany list biskupa, który miał być wygłaszany w parafiach. Był on opatrzony podpisami proboszczów potwierdzających jego wygłoszenie. Pochodzi z 1509 roku. Jest to prawdopodobnie najstarszy zachowany dokument drukowany (starodruk), który trafił do obiegu i zachował się do dziś.
Bóg zapłać organizatorom i prelegentom za zaproszenie nas, przygotowanie i przedstawienie podsumowania projektu w tak ciekawy sposób!
br. Marek
